آیا این سناریو به نظرتان آشنا می رسد؟ یک معلم (یا والد) از شما میخواهد که به دانشآموز "نگاهی بیندازید" زیرا فکر میکنند ممکن است لکنت داشته باشد. شما دانش آموز را مشاهده می کنید، اما آنچه در ناروانی های کودک می بینید غیرمنتظره است. شما شروع به بررسی عمیق تر می کنید، حتی از دانش آموز در مورد آنچه که مشاهده می کنید می پرسید. او از ناروانی های خود آگاه نیست. وقتی از او در مورد احساسش نسبت به گفتارش میپرسید، میگوید هیچ تنشی در عضلات گفتارش احساس نمیکند!
بنابراین، شما باید تعجب کنید ... آیا این کودک لکنت دارد؟ به نظر لکنت "واقعی" نیست! او قطعاً ناروان است. اما او نه لکنت دارد و نه پریده گویی(کلاترینگ)!
چه باید کرد؟؟؟
ما این بحث بالینی را برای بخش بهتری از یک دهه اخیر شنیده ایم. متأسفانه، درمانگران هنوز در ارزیابی و درمان آنچه که "ناروانی های غیر طبیعی" نامیده میشود، اعتماد ندارند.
بهعنوان متخصص، ما به فرآیند تصمیمگیری بالینی خود تکیه می کنیم تا تعیین کنیم آیا ناروانی های غیرطبیعی بر توانایی کودک برای برقراری ارتباط در محیطهای گفتاری تأثیر میگذارد یا خیر. ما به کمک نیاز داریم! امیدوارم بتوانم در این مطلب توضیحات و منابعی را ارائه کنم.
من در یک مطالعه تحقیقاتی با دکتر کاتلین اسکالر-اسکات در مورد همین موضوع شرکت داشتم. حتی در آن زمان (2007-2008)، درمانگران و محققان متوجه شدند که گفتار این دانشآموزان با لکنت و پریده گویی(کلاترینگ) متفاوت است، اما تحقیقات تازه شروع شده بود.
این مطالعه محققان فوقالعاده او در دانشگاه میسریکوردیا را با گروهی داوطلب از درمانگران در مدارس مستقل فریسکو در تگزاس همراه کرد. این مطالعه برای بررسی ناروانی های غیر طبیعی در گفتار دانش آموزان در طیف اوتیسم طراحی شده بود. این دانش آموزان مورد ارزیابی قرار گرفتند و دارای ناروانی غیر طبیعی تشخیص داده شدند و هیچ اختلال در روانی گفتار دیگری نداشتند.
درمان آزمایشی ما در این مطالعه مبتنی بر حافظه فعال بود، زیرا برخی نظریه میدهند که برای دانشآموزان درون طیف که با این ناروانی ها مواجه میشوند، ممکن است یک مشکل فرمولبندی قبل از برخی از مشکلات در پیشبرد ارتباط وجود داشته باشد. مانند پریده گویی(کلاترینگ)، به نظر میرسد که بچهها تا زمانی که به آنها توجه نشده بود از وقوع آن آگاه نبودند و بسیاری از دانشآموزان در مطالعه واقعاً به آن اهمیتی ندادند.
آنچه در حال حاضر می دانیم به طور خلاصه
- ابتدا، بیایید انواع ناروانی هایی را که بهعنوان غیر طبیعی عنوان میکنیم، مشخص کنیم:
- MBW: شکست وسط کلمه (مور-چه)
- MWR: تکرار وسط کلمه (مور-ر-چه)
- BSI: درج صدا (در کلمه یا بین کلمات) (مور-اُه-چه)
- FSR:تکرار صدای(یا هجای) پایانی (مورچه-ه-ه) (مورچه-چه-چه)
- FSP: کشیدن صدای پایانی (مورچه-هههه)
- در ادامه ، بیایید روشن کنیم که به نظر میرسد این نوع ناروانی ها عمدتاً در کودکان در طیف اوتیسم رخ میدهند. با این حال، مطالعات و شواهد بالینی نیز ناروانی های غیر طبیعی را در دانشآموزان با درجه بالای ADHD و همچنین برخی از دانشآموزان بدون اختلالات همراه نشان میدهند.
- و در نهایت، توجه به این نکته مهم است که دانش آموز ممکن است با ناروانی غیر طبیعی و لکنت، یا ناروانی غیر طبیعی و پریده گویی(کلاترینگ) مراجعه کند، بنابراین تشخیص افتراقی مهم خواهد بود.
چه باید کرد؟
با گفتن همه اینها، پس از ارزیابی و تشخیص صحیح، چگونه با دانش آموزانی که این الگوها را نشان می دهند رفتار کنیم؟ این یک سوال بسیار ارزشمند است!
همانطور که بدون شک متوجه شده اید، روش های تحقیق و درمان کمی عقب تر از شواهد بالینی است که بسیاری از ما در حال حاضر داریم. خبر خوب این است که افرادی وجود دارند که سعی میکنند سبقت بگیرند! (به منابع زیر مراجعه کنید).
فعلاً باید با روش های مبتنی بر شواهدی که در همه زمینه های اختلالات روانی گفتار است، این کودکان را درمان کنیم. در این مواقع، من همیشه نقل قولی از دکتر نان برنشتاین-راتنر را به یاد می آورم. به قول او، "از آنچه از قبل میدانید استفاده کنید (تا زمانی که مبتنی بر شواهد باشد)."
در حوزه من و کار من، هنگامی که در تشخیص افتراقی این جمعیت "تلاش کردیم بهتر کار کنیم"، آنچه را که میدانستیم در سایر اختلالات روانی گفتار مبتنی بر شواهد است، استفاده کردیم تا به این کودکان کمک کنیم که شروع به تشخیص و سپس کاهش وقفهها در گفتار روان خود کنند.
نظارت بر خود(Self-Monitoring)
اگر به دانشآموزان دارای طیف اوتیسم و افراد مبتلا به ADHD فکر میکنید، میدانید که نظارت بر خود میتواند یک مشکل باشد. ما بر توجه آگاهانه به ارتباطات مبتنی بر سطح آگاهی، انگیزه و توانایی کودک برای نظارت بر پیام های خود - حداقل در محیط درمانی ساختاریافته - کار می کنیم. این فعالیتها آنهایی هستند که ما برای دانشآموزان دارای لکنت خود، متناسب با نیازهای هر دانشآموز استفاده میکنیم.
مکث/کلمه بندی (Pausing/Pharasing)
هنگامی که مقداری موفقیت با نظارت بر خود (Self-Monitoring) در ناروانی های طبیعی به دست آمد، برای کمک به این دانشآموزان با هموارسازی پیامهایشان با استفاده از مکث مناسب ادامه میدهیم. اینها همان فعالیتهایی هستند که ما با دانشآموزانی که لکنت و/یا پریده گویی(کلاترینگ) دارند استفاده میکنیم و آنها را در صورت لزوم برای هر کودک شخصی سازی میکنیم.
لغو (Cancellation)
یکی دیگر از فعالیتهای مبتنی بر شواهد در اختلالات روانی گفتار که در دانشآموزانی که میتوانند ناروانی های غیر طبیعی خود را پس از وقوع تشخیص دهند، نویدبخش است، استراتژی معروف به لغو(Cancellation) است. این استراتژی ون رایپر(Van Riper) بخشی از تکنیک های مدیریت لکنت است که ما برای دانش آموزانی که لکنت دارند استفاده می کنیم. شما می توانید لغو(Cancellation) را در عمل در سری ویدیوهای استراتژی های مدیریت گفتار ما ببینید.
همانطور که قبلاً حدس زده اید، موفقیت پراکنده است و پیشنهادات بالا به هیچ وجه به عنوان یک رویکرد برنامه ریزی شده برای مداخله پیشنهاد نمی شوند!
آموزش والدین/معلم
از آنجایی که موفقیت تضمین شده نیست ، ما بیشتر وقت خود را صرف آموزش والدین و معلمان در مورد تأثیرات ارتباطی می کنیم، زیرا برای افزایش اثربخشی ارتباطات کلی هر دانش آموز تلاش می کنیم. این شامل کار بر روی ناروانی های غیرطبیعی است، اگر سطح متوسطی از تأثیر منفی بر ارتباطات کودک داشته باشد.
امیدوارم این به شما جهت داده باشد و کمکی در تلاش شما برای کار با این جمعیت کرده باشد. ما آرزو میکنیم که پاسخها و تحقیق قطعی و بستهای از کاربرگها و جزوههایی داشته باشیم که بتوانید از آنها استفاده کنید، اما متأسفانه کمی در آینده ی دور است.
با این حال ، در اینجا فهرستی از منابعی است که برای افزایش کارایی خود در ارزیابی و درمان ناروانی های غیر طبیعی استفاده کرده ام. بیشتر این منابع در مورد کودکان در طیف اوتیسم بحث می کنند. اگر دانشآموزی دارید که ناروانی های غیر طبیعی را نشان میدهد، اما اختلال همزمان برای او تشخیص داده نشده است، اطلاعات ارائهشده در این منابع همچنان معتبر است! اجازه ندهید عناوین یا موضوعات شما را از حرکت به سمت درک عمیقتر این دانشآموزان و راهی مؤثرتر و کارآمدتر برای تقویت ارتباطات آنها باز دارد.
مثل همیشه، با سوالات و نظرات خود با info@stutteringtherapyresources.com در ارتباط باشید.
منابع فعلی برای کار با ناروانی های غیر طبیعی
Scaler-Scott, K. (2018) Fluency Plus: Managing Fluency Disorders in Individuals with Multiple Diagnoses. Slack Incorporated: NJ.n
Scaler Scott, K., Grossman, H., Abendroth, K., Tetnowski, J.A. & Damico, J.S. (2006). Asperger’s Syndrome and Attention Deficit Disorder: Clinical disfluency analysis. Proceedings of the 5th World Congress on Fluency Disorders. Dublin, Ireland: International Fluency Association.n
Shriberg, L.D., Paul, R., McSweeny, J.L., Klin, A,. Cohen, D.J., & Volkmar, F.R. (2001). Speech and prosody characteristics of adolescents and adults with High-Functioning Autism and Asperger’s Syndrome. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 44, 1097-1115.N
Sisskin, V. (2006) Speech Disfluency in Asperger’s Syndrome: Two Cases of Interest SIG 4 Perspectives on Fluency and Fluency Disorders, 16, 12-14. (https://doi.org/10.1044/ffd16.2.12)
Sisskin, V. (2012) Autism Spectrum Disorders and Stuttering (includes information about Atypical Disfluencies). (https://www.stutteringhelp.org/training/autism-spectrum-disorders-and-stuttering)
Sisskin, V., & Bernstein Ratner, N. (2015) My Client Isn’t Fluent, but Is It Stuttering? Part 2. Stuttering Foundation. (https://www.stutteringhelp.org/My-client-isnt-fluent-but-is-it-stuttering)
Sisskin, V. & Wasilus, S.(2014). Lost in the Literature, but Not the Caseload: Working with Atypical Disfluency from Theory to Practice, Seminars in Speech Lang 2014; 35(2): 144-152.
Tetnowski, J., Richels, C., Shenker, R., Sisskin, V., & Wolk, L. (2012). When the Diagnosis Is Dual, The ASHA Leader, Vol. 17, 10-13. (https://doi.org/10.1044/leader.FTR1.17022012.10)
Translation: Sareh Yousefi Zadeh, Speech-Language Pathologist & Morteza Soleyman Dehkordi, Speech-Language Pathologist.n
ترجمه : ساره یوسفی زاده , آسیب شناس گفتار و زبان - مرتضی سلیمان دهکردی، آسیب شناس گفتار و زبان